رئیس دبیرخانه كمیسیون آموزش عمومی قرآن كریم گفت: مسئولیت طراحی و استقرار سامانه هوشمند برنامه‌ریزی عملیاتی و نظارت بر اجرای سند راهبردی آموزش عمومی قرآن با شورای توسعه فرهنگ قرآنی است تا به این واسطه كمیسیون‌ها اقدامات خود را شفاف سازی كنند
به گزارش ایكنا، برنامه رادیویی «افق» كه هر هفته شنبه‌ها، از رادیو قرآن پخش می‌شود، این هفته اختصاص به بررسی سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن و اقدامات عملی صورت گرفته در راستای تحقق این سند داشت كه براین اساس جواد نصیری، مجری‌كارشناس این برنامه میزبان میكائیل باقری، رئیس اداره كل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش و احمد بانی، رئیس دبیرخانه كمیسیون آموزش عمومی قرآن بود.
در آغاز این برنامه، حجت‌الاسلام و‌المسلمین سیدمصطفی حسینی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی كشور نیز در قالب مكالمه تلفنی در بحث شركت كرد و گفت: باید اجرایی شدن سند را مبنای توسعه آموزش عمومی قرآن در سراسر كشور قرار بدهیم، چرا كه برای تدوین و تنظیم این سند به عنوان یكی از اسناد راهبردی در امر قرآن، زحمت زیادی كشیده است تا جایی كه اكنون شش راهبرد ملی و 52 اقدام در ذیل تحقق بندهای آن پیش روی ماست.
وی با اشاره به اینكه برای هر یك از كمیسیون‌های هفتگانه در امر توسعه قرآن ذیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی كشور در قالب اسنادی راهبردی، وظایف و تكالیفی معین شده است، گفت: سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن پیش روی این كمیسیون قرار دارد كه اگر هر یك از اقدامات آن به درستی به انجام برسد، شاهد رشد و ارتقای عظیمی در فضای قرآنی كشور خواهیم بود و اگر به این امر یعنی آموزش عمومی قرآن وقعی گذاشته نشود، بعدها در عرصه آموزش عالی و حوزه پژوهش و ابعاد بین‌المللی نیز توفیق كافی به دست نخواهیم آورد، ضمن آن كه در عرصه برنامه‌های تبلیغ و ترویج فرهنگ قرآنی كه از جمله اختیارات و مأموریت‌های سایر كمیسیون‌ها نیز محسوب می‌شود، خلل به وجود خواهد آمد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی كشور تصریح كرد: بررسی دقیق و جزء به جزء این سند و اقدامات صورت گرفته در راستای بندهای مصوب آن نیاز به وقتی موسع و نگرشی كارشناسی دارد و اما در همین وقت كم از دوستان كارشناس میهمان برنامه خواهش دارم كه ناظر بر اقدامات مورد توجه در ذیل هر یك از راهبردها، به كارهایی كه تاكنون به انجام رسیده، اشاره‌ای اجمالی داشته باشند و همچنین در مورد موانعی كه منجر به آن شده است كه تاكنون برخی از اقدامات به انجام نرسد، نیز توجه كرده و به ذكر آن‌ها بپردازند.
نگرانی رهبری از اجرایی شدن سند راهبردی آموزش عمومی قرآن
حسینی گفت: همانطور كه اشاره شد در تدوین این سند، زحمات و تلاش‌های كارشناسی صورت گرفته تا اكنون به بار نشسته و پیش روی ما قرار دارد، همچنانكه وقتی این سند به محضر رهبر انقلاب تقدیم شد، معظم له نیز از این تلاش ساعی مسئولان و كارشناسان تشكر داشتند اما با این وجود نگرانی ایشان این مسئله بود كه حتماً به آنچه كه به عنوان نقشه راه در سند بیان شده است، جامه عمل پوشانده شود.
وی تأكید كرد: با وجود آن كه كمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن كریم زیر نظر وزارت آموزش و پرورش قرار دارد و شخص وزیر آموزش و پرورش ریاست آن را نیز عهده‌دار است اما باید به این كمیسیون به عنوان یك تشكل فرادستگاهی و فراسازمانی نگاه شود به شكلی كه همه دستگاه‌های اجرایی در امر آموزش عمومی چه در داخل پیكره دولت و چه به شكل مستقل و خصوصی خود را موكلف به اجرای مفاد آن كنند. به نظر می‌رسد باید از این مجال پیش آمده، استفاده كرد تا آنچه كه انجام شده و آنچه در شرف انجام است و آنچه كه اجرا و انجام آن با توجه به موانع پیش‌آمده محقق نشده است، تبیین و مورد بررسی قرار گیرد.
این گزارش حاكی است در ادامه این برنامه رادیویی، میكائیل باقری، رئیس اداره قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینكه این سند سال 96 تصویب و از سال 97 به مورد اجرا درآمد، گفت: از زمانی كه حجت‌الاسلام حسینی به عنوان دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی كشور مسئولیت را به عهده گرفتند، حركت رو به رشد و شتابنده‌ای را در اجرایی شدن بندهای راهبردی این سند و اقدامات مصوب ذیل هر یك از این راهبردها شاهد بودیم.
استقرار كمیسیون زیر نظر وزیر آموزش و پرورش اقدامی مؤثر بود
وی ادامه داد: در مورد راهبرد نخست این سند با عنوان «استقرار نظام راهبری و مدیریت كلان فعالیت‌های آموزش عمومی قرآن» باید از اهتمامی كه از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی صورت گرفت، تشكر كنم كه این كمیسیون هم عرض با سایر معاونت‌های آموزش و پرورش قرار نگرفت تا به آن نگاهی در حد یك معاونت صورت گیرد بلكه به عنوان یك تشكل مستقل از سایر معاونت‌ها، زیر نظر مستقیم وزیر آموزش و پرورش استقرار پیدا كرد و به این واسطه زمینه برای مطالبه‌گری از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی كشور كه موجبات پیشرفت كارها و شتاب گرفتن آن‌ها را فراهم كرد، به وجود آمد.
باقری تصریح كرد: البته بخشی از تحقق این راهبرد و اقدامات صورت گرفته ذیل آن به رسمیت یافتن این امر به عنوان یك سازمان اداری با تأمین نیروی كارشناسی آن مربوط می‌شود كه با دارا بودن پنج پست سازمانی؛ یكی رئیس دبیرخانه و چهار كارشناس فعال در آن، استقلال خود را به دست آورده كه دوره كوتاهی این امر محقق شد اما از زمانی به بعد این كمیسیون ذیل معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش به فعالیت خود ادامه داد كه براین اساس موفق به استقراری مستقل نشد.
باید به كمیسیون به عنوان یك تشكل فرادستگاهی نگاه شود
احمد بانی، رئیس دبیرخانه كمیسیون آموزش عمومی قرآن كریم نیز در تأیید آنچه كه باقری به آن اشاره كرد، گفت: اگر به اقدامات و عملكرد صورت‌گرفته در این كمیسیون به عنوان یك تشكل فرادستگاهی كه ما در رأس كارهای آن قرار داریم نگاه نشود این امر زنجیروار در همه نظام های وابسته به این كمیسیون تسری پیدا كرده و قدرت كار از ما گرفته می‌شود.
وی به یكی از بندهای اقداماتی این سند ذیل راهبرد اول پرداخت و گفت: طراحی و استقرار سامانه هوشمند برنامه‌ریزی عملیاتی و نظارت بر اجرای سند از جمله كارهای مهم و اساسی در راستای تحقق اهداف این كمیسیون است و البته از جمله دیگر اقدامات راهبردی باید به استقرار مركز هماهنگی آموزش قرآن كه عملاً ما را با سه كمیسیون دیگر از كمیسیون‌های هفتگانه مواجه می‌كند نیز اشاره كرد كه فی المثل كمیسیون ایجاد شده در وزارت علوم در قالب یك مركز دیده شده و از ساختار اجرایی محكم‌تری برخوردار است و در نتیجه بزرگ‌ترین آسیبی كه كمیسیون آموزش عمومی قرآن كریم در ادامه مسیر خود خواهد دید این است كه به شكل یك مركز درنیامده چرا كه عملاً از 52 اقدام معرفی شده در سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قران كریم، 20 اقدام آن از جمله تكالیف آموزش و پرورش است.
بانی به بند دیگری از اقدامات مربوط به راهبرد اول سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن پرداخت و گفت: «طراحی و استقرار سازوكارهای لازم برای اجرایی‌سازی طرح ملی حفظ قرآن كریم در آموزش و پرورش» كه سازمان تبلیغات اسلامی نیز در تحقق آن وظیفه‌ای نیز داراست و هشت اقدام از اقدامات این سند را علاوه بر طرح حفظ ملی قرآن باید به انجام برساند كه ذیل اقدامی با عنوان «طراحی و اجرای برنامه‌های اشاعه و ترویج سند، اهداف مصوب آموزش عمومی قرآن و طرح ملی حفظ قرآن» تعریف می‌شود.
وی تأكید كرد: از جمله بندهای اقداماتی كه هنوز تحقق پیدا نكرده است می‌توان به «طراحی و استقرار سامانه هوشمند برنامه‌ریزی عملیاتی و نظارت بر اجرای سند در دبیرخانه كمیسیون» اشاره كرد كه از همان ابتدا نیز قرار بود ایجاد این سامانه با شورای توسعه فرهنگ قرآنی باشد تا به این واسطه هر یك از كمیسیون‌ها اقدامات انجام شده خود را در آن بارگذاری، اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی كنند تا به این واسطه سایر كمیسیون‌ها نیز در جریان پیشرفت اقدامات از سوی هر یك از كمیسیون‌ها قرار گیرند و مثلاً كمیسیون آموزش عمومی قرآن كریم در آن به تبیین سلسله اقدامات خود حاصل خروجی 62 نشست تخصصی كه تاكنون برگزار كرده است بپردازد تا به این واسطه سلسله اقداماتی كه هر یك از كمیسیون‌ها مأمور به آن هستند، زنجیروار به انجام رسد.
ثبت مشخصات 937 هزار نفر حافظ در آموزش و پرورش
باقری اقدامات صورت گرفته در قالب بندهای یك و دوم راهبرد دوم سند یعنی «تقویت نظام تربیت معلم و تأمین منابع انسانی آموزش عمومی قرآن» را در آموزش و پرورش مثبت ارزیابی كرد و گفت: با توجه به اقدامات صورت گرفته از سوی ستاد ملی حفظ قرآن و البته با توجه به اقدامات صورت گرفته از سوی اداره قرآن، عترت و نماز آموزش و پرورش بعد از غربالی كه در میان معلمان، دانش‌آموزانی كه اقدام به حفظ قرآن كرده بودند، در نهایت از میان یك میلیون و 12 هزار نفری كه از این جمعیت آماری، حافظ نیم جزء تا كل قرآن بودند، 937 هزار نفر در سامانه با اجراز هویت و ثبت كد ملی هر كدام به ثبت رسیدند.
وی ادامه داد: علاوه بر این در اجرای بند اقدامی دیگر از راهبرد دوم سند تحت عنوان «طراحی برنامه تشویقی ـ اداری ارتقای صلاحیت‌های حرفه‌ای آموزش قرآن آموزگاران ابتدایی، دبیران قرآن، دینی و عربی متوسطه، مربیان تربیتی و سایر عوامل انسانی مرتبط با آموزش قرآن در كمیسیون و تصویب آن در مراجع مرتبط در آموزش و پرورش» تعداد 97 عنوان كتاب از سوی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش به چاپ رسید و منتشر شد ضمن آنكه در قالب اجرای طرح «اتقان» كه ابتدا در كرج به شكل نمونه برگزار شد و قصد داریم آن را در پنج استان دیگر كشور اجرایی كنیم، در جهت توانمندی‌سازی و تشویق معلمان، آموزگاران و فرهنگیان برای یادگیری عمومی و تخصصی قرآن، اقدامات چشمگیری به انجام رسیده است.
بانی، رئیس دبیرخانه كمیسیون آموزش عمومی قرآن كریم در پایان با اشاره به اینكه در راستای برنامه های مربوط به راهبرد دوم سند، شناسنامه اقدامات آموزش عمومی قرآن نیز تدوین و تنظیم شده است، گفت: امر آموزش عمومی قرآن در رویكرد جدیدی كه به عمل آمده، در میان مؤسسات قرآنی و خانه‌های قرآن نیز فراگیر شده است و از جمله برنامه‌های تبلیغی و تشویقی در این راستا طرح ملی «زندگی با آیه‌ها» بوده است كه جامعه را بیش از پیش در مسیر گفتمان‌سازی قرآن قرار داده و منجر به آموزش سبك زندگی قرآنی در لایه‌های گوناگون جامعه شود.
این گزارش حاكی است با توجه به وسیع بودن راهبردهای این سند و بندهای اقداماتی آن، قرار شد برنامه رادیویی «افق» برنامه دیگری را به امر بررسی این سند با حضور كارشناسان مسئول اختصاص دهد.
